เจมส์ แม็คอะวอยเกิดในสก็อตส์ทูน ภายในเมืองกลาสโกว์ ประเทศสก็อตแลนด์ ในปี 1979 เขาสำเร็จการศึกษาจากสถาบันอันทรงเกียรติ Royal Scottish Academy of Music and Drama แค่เข้าวงการมาได้ไม่นาน เขาได้ผ่านการพิสูจน์ฝีมือมาแล้วทั้งในงานละครเวที ผลงานทางจอแก้ว และจอเงิน และยังได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งในนักแสดงหนุ่มของสหราชอาณาจักรที่มีฝีมือการแสดงน่าตื่นเต้นที่สุด
แม้จะเคยรับบทเล็ก ๆ ในภาพยนตร์ฟอร์มยักษ์อย่างภาพยนตร์ดราม่าเกี่ยวกับสงครามโลกครั้งที่ 1 เรื่อง Regeneration และซีรีส์ของ HBO ที่ประสบความสำเร็จอย่างสูงเรื่อง Band of Brothers (อำนวยการสร้างโดยทอม แฮงก์ส และสตีเว่น สปีลเบิร์ก) แต่แม็คอะวอยเริ่มมีชื่อเสียงในสหราชอาณาจักรจากการรับบทเป็น จอช ในผลงานของช่อง 4 ที่ดัดแปลงมาจากนิยายชื่อดังของซาดี้ สมิธ เรื่อง White Teeth ผลงานเรื่องนี้เองที่ทำให้แม็คอะวอยกลายเป็นที่สนใจของฮอลลีวู้ด และในปี 2002 เขาได้รับเลือกให้แสดงเป็นเลโต้ อาไทรเดส ที่ 2 ในมินิซีรีส์ที่คว้ารางวัลเอ็มมี่ เรื่อง Children of Dune
หลังจากนั้น บทบาทต่าง ๆ เริ่มถูกส่งมาถึงมือของแม็คอะวอยเพิ่มมากขึ้น ในไม่ช้า เขาพบว่าตัวเองได้รับเลือกให้แสดงเป็น แดน ฟอสเตอร์ ในซีรีส์เรื่อง State of Play นอกจากจะมีผลงานอันน่าประทับใจจากจอแก้วแล้ว แม็คอะวอยยังมีผลงานฮิตทางจอเงินอีกด้วย เขาได้ร่วมแสดงในภาพยนตร์ตลกของสตีเฟ่น ฟราย เรื่อง Bright Young Things ซึ่งเปิดตัวฉายในเดือนตุลาคม ปี 2004 ภาพยนตร์เรื่องนี้ถือเป็นภาพยนตร์รวมดารา อาทิเช่น เอมิลี่ มอร์ติเมอร์, แดน แอ็กรอยด์, ปีเตอร์ โอทูล, จิม บรอดเบนต์, ริชาร์ด อี แกรนต์ และอีกมาก
ในปี 2004 แม็คอะวอยได้รับบทนำเป็นครั้งแรกในภาพยนตร์เรื่อง Inside Im Dancing (ในอเมริกา ใช้ชื่อเรื่องว่า Rory OShea Was Here) และในเดือนธันวาคม ปี 2005 ก็คือวันเปิดตัวฉายของภาพยนตร์เรื่อง The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe ซึ่งแม็คอะวอยรับบทเป็นมิสเตอร์ทัมนัส เดอะฟอน ภาพยนตร์เรื่องนี้ประสบความสำเร็จไปทั่วโลก และติดหนึ่งใน 20 ภาพยนตร์ทำรายได้สูงสุดตลอดกาล และยังทำให้แม็คอะวอยได้รับรางวัลบัฟต้าสาขา Rising Star Award ในปี 2006
ซัมเมอร์ปี 2005 แม็คอะวอยเดินทางไปอูกันด้าเพื่อรับบทนำในภาพยนตร์เรื่อง The Last King of Scotland ผลงานภาพยนตร์เรื่องอื่น ๆ ของแม็คอะวอยได้แก่ Atonement ซึ่งดัดแปลงมาจากนิยายชื่อดังของเอียน แม็คอีแวน และเขาได้ร่วมแสดงกับคีร่า ไนต์ลี่ย์ ในเดือนเมษายน ปี 2008 แม็คอะวอยเดินทางไปเยอรมันเพื่อเริ่มต้นถ่ายทำภาพยนตร์เรื่อง The Last Station ภาพยนตร์ดราม่าแนวประวัติศาสตร์ที่นำเสนอเรื่องราวของนักเขียนชาวรัสเซีย ลีโอ ทอลสตอย ที่พยายามแสวงหาชื่อเสียงและความร่ำรวย
นักแสดงชายเจมส์ แม็คอะวอย ได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัล Golden Globe จากการครองใจผู้ชมอเมริกันด้วยการแสดงที่ได้รับคำชมจากนักวิจารณ์ในเรื่อง The Last King of Scotland และ Atonement เขาได้รับการขนานนามให้เป็นสุดยอดนักแสดงวัยรุ่นชาวอังกฤษแห่งยุคของเรา โดย Empire Magazine เขาทดสอบตัวเองด้วยลักษณะงานที่หลากหลาย ทั้งทางด้านละครเวที ทีวีและภาพยนตร์ เขาเป็นที่นับถือว่าเป็นหนึ่งในนักแสดงที่มีการแสดงน่าตื่นเต้นที่สุดของประเทศอังกฤษ
ถึงแม้เขาจะแสดงตัวตนของเขาด้วยบทบาทเล็กๆ ในโปรเจ็กต์ที่มีชื่อเสียงอย่างภาพยนตร์แนวดราม่าที่เกี่ยวกับสงครามโลกครั้งที่ 1 เรื่อง Regeneration (แสดงร่วมกับโจนาธาน ไพรซ์ และ ดูเกรย์ สก็อตต์) และภาพยนตร์ซีรี่ส์ทาง HBO ที่ประสบความสำเร็จอย่างสูง เรื่อง Band of Brothers แม็คอะวอยเป็นที่สะดุดตาครั้งแรกในประเทศอังกฤษด้วยบทบาทของ จอช ในภาพยนตร์ที่ดัดแปลงมาจากนิยายยอดนิยม ผลงานของเซดี้ สมิธ ซึ่งฉายทาง Channel 4 เรื่อง "White Teeth" เขาแสดงร่วมกับ เจอรัลดีน เจมส์, จอห์น ซิมม์ และ นาโอมิ แฮร์ริส ในฤดูใบไม้ร่วงปี 2003 เขารับบทบาทของ แดน ฟอสเตอร์ ในภาพยนตร์ซีรี่ส์แนวดราม่าเกี่ยวกับเรื่องการเมืองที่ได้รับรางวัล BAFTA จากผลงานสถานี BBC One เรื่อง State of Play แสดงร่วมกับบิล ไนฮี่, จอห์น ซิมม์ และ เคลลี่ แม็คโดนัลด์ ภาพยนตร์ซีรี่ส์ฉายในอังกฤษและทางช่อง BBC ของอเมริกาเป็นครั้งแรกจนกลายเป็นภาพยนตร์ทางทีวีส่งออกของประเทศอังกฤษที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดของช่วง 10 ปีที่แล้ว
ชื่อเสียงของแม็คอะวอยโด่งดังขึ้นด้วยการแสดงเป็นโจรขโมยรถในภาพยนตร์ซีรี่ส์ทาง Channel 4 ที่ได้รับรางวัล BAFTA เรื่อง Shameless ออกอากาศต้นปี 2004 เขียนเรื่องโดยพอล แอ็บบ็อตต์ ภาพยนตร์ซีรี่ส์เล่าเรื่องราวของความโชคดีและความโชคร้ายของครอบครัวที่อาศัยอยู่ในโครงการอสังหาภายใต้คณะกรรมการของแมสเชสเตอร์ แม็คอะวอยได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลในสาขานักแสดงตลกหน้าใหม่ยอดเยี่ยมที่งาน British Comedy Awards เมื่อปี 2004 และในปีนั้นแม็คอะวอยยังสร้างความประทับใจผู้ชมด้วยผลงานคอมเมดี้ของสตีเฟ่น ฟราย เรื่อง Bright Young Things ที่ฉายในสหรัฐฯ ในปีถัดมา ภาพยนตร์มีนักแสดงระดับโลกในเรื่องอย่างเอมิลี่ มอร์ไทเมอร์, เซอร์ปีเตอร์ โอทูล, จิม บรอดเบนต์ และคนอื่นๆ
ในช่วงซัมเมอร์ปี 2005 แม็คอะวอยเดินทางไปอูกันดาเพื่อรับบทแสดงนำในภาพยนตร์ เรื่อง The Last King of Scotland กำกับโดยเควิน แม็คโดนัลด์ เจ้าของรางวัล Oscar® และ BAFTA ภาพยนตร์เล่าเรื่องราวของนิโคลาส การ์ริแกน นายแพทย์ชาวสก็อตต์ผู้ปฏิบัติหน้าที่อยู่ในอูกันดา ซึ่งไปพัวพันกับคนป่าเถื่อนที่สุดของโลกอย่าง อีดี้ อามิน ซึ่งรับบทแสดงโดยฟอรเสต์ ไวเทคเกอร์ แม็คอะวอยได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัล BAFTA, European Film Award, BIFA และ London Film Critics Circle Award สำหรับการแสดงของเขา ในปีนั้นแม็คอะวอยรับบทแสดงนำของภาพยนตร์เป็นครั้งแรกในเรื่อง Inside Im Dancing (ชื่อที่อเมริกา: Rory OShea Was Here) กำกับโดย แดเมียน โอดอนเนล และร่วมแสดงโดย โรโมล่า กาไร แม็คอะวอยได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลสาขา British Actor of the Year ที่งาน London Film Critics Circle Awards เมื่อปี 2005
เมื่อเดือนธันวาคม 2005 แม็คอะวอยแสดงในเรื่อง The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe เขาได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัล British Actor สาขานักแสดงสมทบชายเมื่อปี 2006 ในงาน London Film Critics Circle Awards จากการแสดงของเขา และยังได้รับรางวัล Rising Star Award ที่งาน BAFTAs เมื่อปี 2006 แม็คอะวอยแสดงในผลงานดัดแปลงจากหนังสือของเดวิด นิโคลส์ ที่ได้รับความนิยมอย่างมาก เรื่อง Starter for Ten ของทาง HBO ภาพยนตร์ฉายครั้งแรกเมื่อปี 2006 ในงาน Toronto film festival
ในปี 2007 แม็คอะวอยแสดงในภาพยนตร์ที่ได้รับรางวัล Golden Globe เรื่อง Atonement กำกับฯ โดย โจ ไรท์ ร่วมแสดงโดย คีร่า ไนท์ลีย์ และเซอช่า โรแนน แม็คอะวอยได้รับรางวัล Golden Globe และเข้าชิงรางวัล BAFTA สาขานักแสดงนำชายยอดเยี่ยม และได้รับรางวัล London Film Critics Circle Award, Santa Barbara Film Festival Award และ UK Regional Critics ผลงานเรื่องอื่นที่มีชื่อเสียง ได้แก่ Becoming Jane (2007), Penelope (2008), Wanted (2008), X-Men: First Class (2011), The Conspirator (2011), Gnomeo and Juliet (2011) และ Arthur Christmas (2011) ล่าสุดแม็คอะวอยแสดงในภาพยนตร์แอ็คชั่นทริลเลอร์ของอีแรน ครีวี่ เรื่อง Welcome to the Punch รวมถึงภาพยนตร์ของแดนนี่ บอยล์ เรื่อง Trance แม็คอะวอยกำลังจะมีผลงานในเรื่อง "Filth" คู่กับเจมี่ เบล เมื่อไม่นานนี้เขาเพิ่งปิดกล้องภาพยนตร์เรื่อง The Disappearance of Eleanor Rigby
แม็คอะวอยยังมีบทบาทอีกมากมายในละครที่ลอนดอน เมื่อปี 2009 แม็คอะวอยแสดงละคร West End ที่ลอนดอนใน Apollo Theater ซึ่งเป็นการแสดงสองบทบาททั้งวอล์คเกอร์และเน็ดผู้เป็นพ่อในการแสดงของริชาร์ด กรีนเบิร์ก เรื่อง Three Days of Rain การแสดงของเขาทำให้เขาได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัล Olivier Award สาขานักแสดงนำชายยอดเยี่ยม เขายังแสดงในเรื่อง Breathing Corpses ที่ Royal Court, Privates on Parade ที่ Donmar Warehouse และ Out in the Open ที่ Hampstead Theatre เจมส์แสดงในเรื่อง Macbeth ที่ Trafalgar Studios การแสดงของเขาทำให้เขาได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัล Olivier สาขานักแสดงนำชายยอดเยี่ยม ส่วนการแสดงได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงราวัล Best Revival
